Αυστηρότερους κανόνες για τον περιορισμό του κινδύνου της σύγκρουσης συμφερόντων μέσω του φαινομένου της «περιστρεφόμενης πόρτας» χρειάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) για τη λειτουργία των θεσμών της ΕΕ το 2021.
Το φαινόμενο της «περιστρεφόμενης πόρτας» αφορά τις περιπτώσεις όπου αξιωματούχοι ενός οργανισμού αναλαμβάνουν θέσεις στον ιδιωτικό τομέα μετά την αποχώρησή τους, και στην περίπτωση της ΕΕ υπονομεύει την ακεραιότητα των θεσμών και των οργανισμών της, όπως σημειώνεται.
Οι κανόνες της ΕΕ ορίζουν ελάχιστες υποχρεώσεις όσον αφορά την παρακολούθηση της συμμόρφωσης νυν και πρώην υπαλλήλων με τις απαιτήσεις για αποφυγή του φαινομένου της «περιστρεφόμενης πόρτας».
Οι ελεγκτές επισημαίνουν πως ιδιαίτερα οι οργανισμοί της ΕΕ που έχουν ρυθμιστικές εξουσίες και διασυνδέσεις με τους αντίστοιχους κλάδους διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο, πρώτον επειδή βασίζονται σε έκτακτους υπαλλήλους και έχουν υψηλά ποσοστά εναλλαγής προσωπικού και, δεύτερον, επειδή το μοντέλο διακυβέρνησής τους συμπεριλαμβάνει μέλη διοικητικών συμβουλίων με σύντομες θητείες.
Το δεύτερο σημείο είναι μάλιστα ιδιαίτερα προβληματικό καθώς τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων δεν ανήκουν στο προσωπικό των οργανισμών, κάτι που σημαίνει πως οι κανόνες για αποφυγή της πρακτικής της «περιστρεφόμενης πόρτας» δεν καλύπτουν τα άτομα αυτά, έχοντας ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νομικών κενών και αξιολόγηση μόνο μερικών από τις περιπτώσεις όπου υπάρχει πιθανότητα σύγκρουσης συμφερόντων.
Μάλιστα, επισημαίνουν, λίγοι οργανισμοί κάνουν περισσότερα από τα ελάχιστα που απαιτεί η νομοθεσία για να αντιμετωπίσουν τέτοια φαινόμενα. Οι περισσότεροι οργανισμοί δεν παρακολουθούν καν αν νυν και πρώην υπάλληλοι συμμορφώνονται με τις αρχές αυτές, και βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στα όσα οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι αναφέρουν.
Το μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου Rimantas Šadžius ο οποίος ήταν και επικεφαλής του συγκεκριμένου ελέγχου, σημείωσε σε δήλωσή του πως και φέτος οι ελεγκτές έδωσαν στους οργανισμούς της ΕΕ ανεπιφύλακτα θετικές γνώμες για τους λογαριασμούς τους, ενώ και οι δαπάνες τους γενικώς περνούν τις εξετάσεις.
Ειδικότερα, η έκθεση επιβεβαίωσε πως η λογιστική των οργανισμών ήταν αξιόπιστη, δίνοντας και στους 44 οργανισμούς της ΕΕ «καλό βαθμό» για τον τρόπο με τον οποίο εισπράττουν τα έσοδα που τους οφείλονται για τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Επίσης, όλοι οι οργανισμοί εκτός από έναν έλαβαν αξιολόγηση καλής διαγωγής όσον αφορά τις δαπάνες, παρά τα προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν με τις δημόσιες συμβάσεις στους περισσότερους από αυτούς.
«Ωστόσο, οι νομοθέτες και οι οργανισμοί οφείλουν να λάβουν υπόψη τις προειδοποιήσεις μας και να βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν αυστηρότερα τα φαινόμενα της “περιστρεφόμενης πόρτας”, ώστε να προλαμβάνονται οι συγκρούσεις συμφερόντων και να αποφεύγεται η προσβολή τόσο της δικής τους φήμης όσο και αυτής της ΕΕ συνολικά» πρόσθεσε ο κ. Šadžius.
Αδυναμίες σε τραπεζική εποπτεία, χρηματοπιστωτικά και προσφορές
Η φετινή έκθεση αναδεικνύει εκ νέου προβλήματα διακυβέρνησης και σύγκρουσης συμφερόντων που έχουν καταγραφεί και σε παλαιότερες εκθέσεις και αφορούν οργανισμούς με αρμοδιότητες στους τομείς της τραπεζικής εποπτείας, των ασφαλίσεων και των χρηματοπιστωτικών αγορών, τα οποία όπως αναφέρεται αφήνουν ανοικτή την πόρτα για προαγωγή των εθνικών συμφερόντων εις βάρος των ευρωπαϊκών.
Οι ελεγκτές είναι επίσης επικριτικοί όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες, και καλούν τους οργανισμούς να εξασφαλίζουν τις πλέον συμφέρουσες προσφορές. Όπως σημειώνουν, οι αδυναμίες στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων εξακολουθούν να είναι οι κύριοι λόγοι για τη μη συμμόρφωση με τους κανόνες που αφορούν τις πληρωμές, με τις περιπτώσεις αυτές να αυξάνονται συνεχώς την τελευταία περίοδο.
Επιπτώσεις από την εισβολή στην Ουκρανία
Μεταξύ άλλων η έκθεση καταγράφει το ότι η ρωσική εισβολή κατά της Ουκρανίας επηρέασε ιδιαίτερα τρεις οργανισμούς: τον Οργανισμό της ΕΕ για το Άσυλο (EUAA), τον Οργανισμό της ΕΕ για το Διαστημικό Πρόγραμμα (EUSPA) και τον Οργανισμό για την εκκαθάριση των τραπεζών που βρίσκονται σε σημείο πτώχευσης (SRB).
Ο EUAA έχει ζητήσει διάθεση περισσότερου προσωπικού και κονδυλίων ώστε να αντεπεξέλθει στα αιτήματα κρατών για βοήθεια κρατών μελών που υποδέχθηκαν Ουκρανούς πρόσφυγες. Ο EUSPA έχει επηρεαστεί από το γεγονός πως οι ρωσικοί εκτοξευτές Soyuz δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν για τους δορυφόρους του προγράμματος Galileo.
Τέλος, ο SRB κρίνει πως η ρωσική εισβολή αύξησε τους κινδύνους που συνδέονται με τα ανοίγματα τραπεζών προς εταίρους τους στη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ουκρανία και με τα δάνεια προς εγχώριες εταιρείες με τη μεγαλύτερη έκθεση στις επιπτώσεις του πολέμου.
Πηγή:ΚΥΠΕ
