To Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) με έκθεση που εκπόνησε ζητά από τους θεσμούς της ΕΕ να εντείνουν τη μάχη κατά της παραπληροφόρησης, στον απόηχο του σχεδίου του 2018, το οποίο και κρίνει ξεπερασμένο και ελλιπές. “Ο δε ρυθμός εφαρμογής του, αν και συνολικά ικανοποιητικός, δεν συγκρίνεται με τον ρυθμό εξέλιξης των αναδυόμενων απειλών”, συμπεραίνουν οι ελεγκτές, οι οποίοι καλούν σε ενίσχυση του συντονισμού σε ενωσιακό επίπεδο και ζητούν από τα κράτη μέλη να αναλάβουν περισσότερο ενεργό ρόλο, παραδείγματος χάριν στο σύστημα ταχείας ειδοποίησης. Το ΕΕΣ αναφέρει ότι χρειάζεται επίσης να βελτιωθούν η παρακολούθηση και η λογοδοσία των διαδικτυακών πλατφορμών, καθώς και να συμπεριληφθεί η παραπληροφόρηση σε μια συνεκτική ενωσιακή στρατηγική για την παιδεία στα μέσα επικοινωνίας, κάτι που προς το παρόν δεν υπάρχει.
«Κάθε απόπειρα κακόβουλης και σκόπιμης υπονόμευσης ή χειραγώγησης της κοινής γνώμης αποτελεί σοβαρή απειλή για την ίδια την ΕΕ. Ταυτόχρονα, μείζονα πρόκληση συνιστά και η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, καθώς η ΕΕ πρέπει να την επιδιώξει, αποτρέποντας παράλληλα την παραβίαση θεμελιωδών αξιών της, όπως η ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης», δήλωσε ο Baudilio Tomé Muguruza, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση. «Το σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της παραπληροφόρησης, αν και λυσιτελές κατά τον χρόνο κατάρτισής του, παρουσιάζει ελλείψεις. Συνιστούμε να ενισχυθεί η αντίδραση της ΕΕ στην παραπληροφόρηση και να βελτιωθεί ο συντονισμός της».
Οι ελεγκτές του ΕΕΣ κρίνουν ακόμη ότι το σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της παραπληροφόρησης έδωσε το έναυσμα για θετικές εξελίξεις, χωρίς ωστόσο να ανταποκριθεί σε όλες τις προσδοκίες, που δημιούργησε. Όπως αναφέρουν από το 2018 δεν έχει επικαιροποιηθεί ή αναθεωρηθεί, παρά το γεγονός ότι οι τακτικές και οι παράγοντες της παραπληροφόρησης, όπως και η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία, εξελίσσονται συνεχώς. Οι ελεγκτές προειδοποιούν ότι η επιδίωξη παρόμοιων στόχων στο πλαίσιο διαφορετικών πρωτοβουλιών περιπλέκει τον συντονισμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο μη αποδοτικών πρακτικών.
Ακόμη, το ΕΕΣ υποστηρίζει ότι “το σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της παραπληροφόρησης δεν περιλαμβάνει συνολικές ρυθμίσεις που να διασφαλίζουν τον καλό συντονισμό και την αποτελεσματικότητα της αντίδρασης της ΕΕ, καθώς και την αναλογικότητά της προς το είδος και την κλίμακα της απειλής”. Σε σχέση δε με το σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τον συντονισμό των αντιδράσεων και των κοινών δράσεων μεταξύ των κρατών μελών, των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και άλλων οργανισμών, όπως το ΝΑΤΟ και η G7, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι το σύστημα αυτό διευκόλυνε την ανταλλαγή πληροφοριών, αλλά δεν πέτυχε συντονισμό καταλογισμού και αντίδρασης, όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί. Τα κράτη μέλη δεν αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει.
Οι ελεγκτές εξέτασαν το τμήμα στρατηγικής επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τις τρεις ειδικές ομάδες του (StratCom «East», «Western Balkans» και «South») και διαπίστωσαν ότι έχουν βελτιώσει την ικανότητα της ΕΕ να προβλέπει δραστηριότητες παραπληροφόρησης στις γειτονικές χώρες και να αντιδρά καταλλήλως. Ωστόσο, θεωρούν ότι οι εντολές και οι πόροι αυτών των ειδικών ομάδων θα πρέπει να επανεξεταστούν υπό το πρίσμα των νέων αναδυόμενων απειλών. Η βάση δεδομένων EUvsDisinfo, που αποτελεί το κύριο προϊόν της ειδικής ομάδας «East StratCom», συνέβαλε στην αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη ρωσική παραπληροφόρηση. Εντούτοις, οι ελεγκτές θέτουν ορισμένα ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία και τον απώτερο σκοπό της, καθώς θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι εκφράζει την επίσημη θέση της ΕΕ.
Παρομοίως οι ελεγκτές κρίνουν ότι ο κώδικας δεοντολογίας για τις πλατφόρμες “δεν πέτυχε τον στόχο του να καταστήσει τις διαδικτυακές πλατφόρμες υπόλογες για τις ενέργειές τους και να τις παρακινήσει να αναλάβουν περισσότερο ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης”. “Ούτε επιτεύχθηκε ο στόχος για αύξηση της ευαισθητοποίησης και βελτίωση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας”, αναφέρουν.
Οι ελεγκτές, τέλος, “υπογραμμίζουν την απουσία στρατηγικής για την παιδεία στα μέσα επικοινωνίας, η οποία να περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, και τον κατακερματισμό της πολιτικής και των δράσεων για την αύξηση της ικανότητας των πολιτών για πρόσβαση, κατανόηση και αλληλεπίδραση με τα μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας. Διαπιστώνουν, τέλος, τον κίνδυνο το νεοσυσταθέν Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων να μην επιτύχει τους στόχους του”.
ΠΗΓΗ:ΚΥΠΕ
