Ο Carol Valade, ανταποκριτής στο Μπανγούι και ο Clément Di Roma, από το ARTE/Le Monde, κέρδισαν το βραβείο δημοσιογραφίας Daphne Caruana Galizia για το 2022, όπως ανακοινώθηκε στην τελετή απονομής των βραβείων, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στο Στρασβούργο, στο περιθώριο της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου.
Ο τίτλος του ρεπορτάζ που κέρδισε το βραβείο ήταν «Πώς η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία έγινε το εργαστήριο της ρωσικής προπαγάνδας στην Αφρική» και αναφέρεται στον μυστικό μισθοφορικό στρατό, με την ονομασία Βάγκνερ, στην καρδιά της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, που προστατεύει την κυβέρνηση, η οποία είναι ευνοϊκή προς τη Μόσχα.
«Χάρη στον όμιλο Wagner, έναν μυστικό στρατό μισθοφόρων στην υπηρεσία του Κρεμλίνου, προστατεύεται το καθεστώς Faustin-Archange Touadera, με αντάλλαγμα τους πόρους εξόρυξης. Εκμεταλλευόμενη την απώλεια επιρροής της Γαλλίας σε αυτή την πρώην αποικία, η Ρωσία, με το πρόσχημα της σταθερότητας, εγκαθίσταται σε αυτή τη χώρα που μαστίζεται τακτικά από συγκρούσεις. Οι δημοσιογράφοι μας συνάντησαν Κεντροαφρικανούς που υποστηρίζουν τους Ρώσους, αλλά και θύματα των κακομεταχειρίσεων τους, που κατέθεσαν με κρυμμένα τα πρόσωπά τους», αναφέρει η περιγραφή του ντοκιμαντέρ-ρεπορτάζ.
Αναλύοντας ο ίδιος το περιεχόμενο της έρευνάς τους στο ΚΥΠΕ, είπε ότι αυτό αφορά τη ρωσική επιρροή στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Είπε ότι δεν εμπλέκεται επίσημα άμεσα η ρωσική κυβέρνηση. Ωστόσο, ο όμιλος Βάγκνερ είναι ένα δίκτυο επιχειρήσεων που εργάζονται σε διάφορους τομείς, με τον κύριο να είναι η παροχή υπηρεσιών ιδιωτικού στρατού. Πρόσφατα είχε αναδειχθεί ότι ένας Ρώσος ολιγάρχης, στενός συνεργάτης του Ρώσου Προέδρου, χρηματοδοτεί τον όμιλο.
“Ο κύριος λόγος που βρίσκονται στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία είναι ότι παρέχουν υπηρεσίες ασφάλειας στην κυβέρνηση, πολεμώντας τους αντάρτες, με αντάλλαγμα πληρωμή και πρόσβαση στους φυσικούς πόρους”, σημείωσε, προσθέτοντας ότι το δίκτυο έχει ειδικούς στις εξορύξεις, αλλά και ειδικούς σε θέματα πολιτικών υποθέσεων, επικοινωνίας, προπαγάνδας και παραπληροφόρησης. “Η δική μας έρευνα επικεντρώθηκε στο τελευταίο κομμάτι”, όπως είπε.
Απαντώντας κατά πόσο στην έρευνά τους εντόπισαν αν η ρωσική προπαγάνδα έχει διεισδύσει στην κοινωνία της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, ο κ. Valade είπε ότι είναι περίπλοκο το ζήτημα. Η ίδια η προπαγάνδα δεν έχει εισχωρήσει βαθιά στην κοινωνία, αλλά επικεντρώνεται κυρίως σε θεαματικές δράσεις, όπως διαδηλώσεις, συνάξεις, ανέφερε.
“Ωστόσο, υπάρχει κόσμος ο οποίος υποστηρίζει τη Ρωσία ειλικρινά, κυρίως επειδή οι μισθοφόροι από τον όμιλο Βάγκνερ έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αποτροπή των ανταρτών, όταν αυτοί προσπάθησαν να εισβάλουν στην πρωτεύουσα τον Δεκέμβριο του 2020. Αν δεν ήταν οι μισθοφόροι του Βάγκνερ είναι πιθανό ότι η κυβέρνηση θα έπεφτε”, σημείωσε. Επομένως, συμπέρανε, οι άνθρωποι, ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα, είναι ευγνώμονες για την προστασία που παρείχαν.
Παρ’ όλα αυτά, στις αρχές του 2021, όταν ο εθνικός στρατός, μαζί με τους στρατιώτες του Βάγκνερ ανακατέλαβαν κύριες πόλεις στο εσωτερικό της χώρας, ακολούθησαν πολλές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως λεηλασίες, βιασμοί, μαζικές εκτελέσεις, που αποτελούν εγκλήματα πολέμου, για τα οποία είναι πολύ δύσκολο να θεωρηθούν υπεύθυνοι οι στρατιώτες του Βάγκνερ, καθώς, επίσημα, δεν υπάρχουν.
Δεν αντιμετώπισαν απευθείας απειλές οι ίδιοι, στην προσπάθειά τους να ερευνήσουν το θέμα, είπε στο ΚΥΠΕ. «Περισσότερο ήταν το παγκόσμιο κλίμα φόβου και εχθρότητας», είπε, ενώ τόνισε ότι έπρεπε να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, ειδικά όσον αφορά την προστασία της ταυτότητας των πηγών τους, καθώς ήταν άνθρωποι που ρίσκαραν για να τους μιλήσουν.
Το βραβείο σημαίνει πολλά για τον ίδιο, είπε στο ΚΥΠΕ ο Valade, κυρίως επειδή φέρει το όνομα της Daphne Caruana Galizia, η οποία αφιέρωσε τη ζωή της στην ερευνητική δημοσιογραφία, πλήρωσε αυτή την αφοσίωση με τη ζωή της και μετά τον θάνατό της έγινε σύμβολο και έμπνευση για όλους τους δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο.
“Είναι μεγάλη ευθύνη για εμάς, με τον συνάδελφό μου Clement Di Roma, για να συνεχίσουμε να ερευνούμε. Όταν μας ειδοποίησαν για το βραβείο σκεφτήκαμε αμέσως όλους τους συναδέλφους που έχασαν τη ζωή τους, όπως η Δάφνη, στο καθήκον, σε διάφορες χώρες, στην Ουκρανία, τη Συρία, στο Μαλί και στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία που γυρίσαμε αυτό το ντοκιμαντέρ και εργαστήκαμε ως ξένοι ανταποκριτές”, είπε.
Πρόσθεσε ότι συγκεκριμένα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, ένας Γάλλος φωτορεπόρτερ πέθανε το 2014 και άλλοι τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι δολοφονήθηκαν ενώ ερευνούσαν τον όμιλο Βάγκνερ. “Επομένως, το βραβείο έχει μεγάλη σημασία για εμάς, για να συνεχίσουμε την έρευνά μας και να δώσουμε το μήνυμα ότι αν ένας δημοσιογράφος πεθαίνει θα έρθουν περισσότεροι για να συνεχίσουν τη δουλειά”.
Το Βραβείο, το οποίο ξεκίνησε το 2021, επιβραβεύει σε ετήσια βάση την εξαιρετική δημοσιογραφία που προωθεί ή υπερασπίζεται τις βασικές αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η τελετή απονομής πραγματοποιείται κάθε χρόνο γύρω στις 16 Οκτωβρίου που συμπίπτει με την επέτειο της δολοφονίας της Daphne Caruana Galizia, μίας Μαλτέζας δημοσιογράφου, blogger και ακτιβίστριας κατά της διαφθοράς που ανέφερε εκτενώς τη διαφθορά, το ξέπλυμα χρήματος, το οργανωμένο έγκλημα, την πώληση ιθαγένειας και τους δεσμούς της κυβέρνησης της Μάλτας με τα Panama Papers. Η Daphne Caruana Galizia δολοφονήθηκε, μετά από παρενόχληση και απειλές, σε έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου στις 16 Οκτωβρίου 2017. Η κατακραυγή για τον χειρισμό της έρευνας για τη δολοφονία της από τις αρχές οδήγησε τελικά στην παραίτηση του Πρωθυπουργού Τζόζεφ Μουσκάτ.
Το χρηματικό βραβείο ανέρχεται σε €20.000. Οι νικητές επιλέχθηκαν από ανεξάρτητη κριτική επιτροπή. Συνολικά το ΕΚ έλαβε 233 προτάσεις. Από αυτές οι 136 κρίθηκαν κατάλληλες και πληρούσαν τις προϋποθέσεις. Ανάμεσα σε αυτές υπήρχαν και τρεις προτάσεις από Κύπρο, οι οποίες όμως δεν επιλέχθηκαν στους 11 φιναλίστ.
Πηγή:ΚΥΠΕ
